Benedykt XVI a diecezja włocławska (cz. 1)
31 grudnia 2022 r., ks. AN
Śmierć Benedykta XVI skłania do przyjrzenia się relacji emerytowanego papieża z diecezją włocławską. Kościół Włocławski otrzymał wiele znaków bliskości i miłości emerytowanego Ojca Świętego. Za taki, choć nie odnoszący się bezpośrednio do diecezji włocławskiej, można uznać fakt nominacji przez tegoż papieża, w dniu 24 listopada 2012 roku, ks. dr. Krzysztofa Wętkowskiego biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej, a więc przyszłego biskupa włocławskiego (mianowanego już przez następcę Benedykta XVI).
Benedykt XVI jako jedyny w historii papież, 26 czerwca 2011 r. z okna Pałacu Apostolskiego na Watykanie podczas modlitwy „Anioł Pański” transmitowanej na cały świat mówił o Włocławku i włocławskiej katedrze. To tylko najbardziej medialny znak wielkiej życzliwości ustępującego papieża dla naszej diecezji.
„Słowo pozdrowienia kieruję do wszystkich Polaków, a szczególnie do Episkopatu Polski i wiernych, uczestników jubileuszu 600-lecia konsekracji katedry włocławskiej. W modlitwie polecam was Najświętszej Maryi Pannie Wniebowziętej, patronce katedry. Niech wymowne dzieje tej świątyni będą dla wszystkich zachętą do trwania w wierze ojców i świadczenia o Chrystusie w codziennym życiu. Z serca wam błogosławię” – mówił 26 czerwca 2011 r. Benedykt XVI. Tego dnia, gdy we włocławskiej katedrze trwały centralne obchody jubileuszu 600-lecia konsekracji katedry włocławskiej, Benedykt XVI przemawiając z okna papieskiego apartamentu na Watykanie podczas modlitwy „Anioł Pański” skierował pozdrowienie do uczestników uroczystości we Włocławku. Zebrani na modlitwie w katedrze uczestnicy centralnych uroczystości ze wzruszeniem wysłuchali i obejrzeli na telebimie papieskie pozdrowienie.
Cały jubileusz 600-lecia katedry naznaczony był wyrazami łączności diecezji włocławskiej z Benedyktem XVI i Następcy św. Piotra z Kościołem Włocławskim.
Pierwszym tego znakiem był dekret Penitencjarii Apostolskiej udzielający łaski odpustów na rok jubileuszowy oraz przywileju udzielenia przez biskupa włocławskiego papieskiego błogosławieństwa wraz z odpustem zupełnym. W swoim dekrecie Penitencjaria Apostolska określiła szereg warunków uzyskania odpustu jubileuszowego i „przychylając się do prośby Biskupa Włocławskiego, na mocy władzy otrzymanej specjalnie na tę okazję od Ojca Świętego Benedykta XVI, zezwoliła, aby – w czasie od dnia 19 marca 2011, czyli od momentu otwarcia obchodów Jubileuszu Katedry Włocławskiej, aż do 9 października, dnia uroczystego zakończenia Jubileuszu – wierni szczerze pokutujący, po dopełnieniu zwykłych warunków (sakramentalna pokuta, komunia święta i modlitwa według intencji Ojca Świętego), mogli uzyskać Jubileuszowy Odpust Zupełny.
Jednocześnie Penitencjaria Apostolska na mocy udzielonych jej przez papieża uprawnień „zezwoliła Jego Ekscelencji Wiesławowi Alojzemu Meringowi, Biskupowi Włocławskiemu, aby z okazji jubileuszu Świątyni Katedralnej, w dniu najdogodniejszym dla wiernych, po zakończeniu Najświętszej Ofiary udzielił wszystkim w niej uczestniczącym, którzy w sercu są wolni od jakiegokolwiek upodobania w grzechu, Błogosławieństwa Papieskiego wraz z odpustem zupełnym, który mogą zyskać pod zwykłymi warunkami”. Biskup włocławski skorzystał z tego przywileju podczas uroczystości zamknięcia jubileuszu.
Na rozpoczęcie jubileuszu w imieniu Benedykta XVI specjalne przesłanie skierował Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone, który zapewnił, że papież poinformowany o obchodach roku jubileuszowego 600-lecia konsekracji katedry włocławskiej, „włącza się w dziękczynne Te Deum całej wspólnoty diecezjalnej, przekazując wszystkim uczestnikom uroczystości słowo serdecznego pozdrowienia i duchowej łączności”. Jak zaznaczył kard. Bertone „dzieje tej świątyni mają szczególną wymowę w historycznej świadomości mieszkańców Włocławka, Kujaw i wszystkich Polaków”. Dlatego Ojciec Święty „dziękuje Bogu za dar tej świątyni i za wszelkie duchowe dobro, jakie dzięki niej zaistniało na przestrzeni minionych wieków. Dziękuje za dar wielu powołań kapłańskich i zakonnych, które wyrastają z klimatu tej świątyni. Wspomina błogosławionego biskupa Michała Kozala, męczennika okresu okupacji, który otrzymał w niej święcenia biskupie, Sługę Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przyjął tam święcenia kapłańskie z rąk biskupa Wojciecha Owczarka, kandydata na ołtarze, jak również błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszkę, który nieopodal katedry przy włocławskiej tamie, w nurtach Wisły zakończył swe męczeńskie życie”. Papież życzył, „by duchowa więź współczesnego pokolenia wiernych z tymi, którzy w przeszłości wzrastali w miłości Chrystusa, dzięki posłudze tej świątyni owocowała mocą ich wiary, nadziei i godnym świadectwem dawanym Bogu w codziennym życiu. Niech ta katedra (…) pozostaje duchowym centrum Włocławka, będąc widzialnym znakiem duchowej świątyni”.
Benedykt XVI zawierzył w modlitwie uczestników uroczystej inauguracji obchodów 600-lecia konsekracji katedry włocławskiej, jak również „wszystkich, którzy będą uczestniczyli w okolicznościowych nabożeństwach przez czas trwania jubileuszu – dzieci pierwszokomunijne, bierzmowanych, młodzież, osoby konsekrowane, kapłanów, małżonków, chorych, przedstawicieli grup zawodowych” oraz udzielił apostolskiego błogosławieństwa.
W dniu 29 kwietnia 2011 r. Ojciec Święty Benedykt XVI mianował kard. Zenona Grocholewskiego, ówczesnego prefekta Kongregacji Wychowania Katolickiego swoim specjalnym wysłannikiem (legatem) na centralne uroczystości 600-lecia konsekracji włocławskiej katedry w dniu 26 czerwca 2011 r. Ogłosił także skład Missione Pontificia, a więc nazwiska dwóch kapłanów towarzyszących Kardynałowi Legatowi, którymi byli: ks. prał. Grzegorz Karolak z Ciechocinka i ks. prał. Artur Niemira – kanclerz Kurii diecezjalnej we Włocławku.
W Watykanie 18 czerwca tegoż roku opublikowano list Ojca Świętego do Kardynała Prefekta, który w jego imieniu przewodniczył temu jubileuszowi. List odczytany został na początku Mszy św. sprawowanej pod przewodnictwem kard. Grocholewskiego i z udziałem Episkopatu Polski w niedzielę 26 czerwca. Benedykt XVI poprosił swego specjalnego legata o przekazanie pozdrowień biskupom, przedstawicielom władz świeckich, kapłanom i wiernym, którzy 26 czerwca wzięli udział w uroczystościach 600-lecia konsekracji katedry we Włocławku. W liście Benedykt XVI przypomina, że katedra we Włocławku, pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny stanowiła wotum za zwycięstwo króla Władysława Jagiełły pod Grunwaldem. Sakrę biskupią przyjął w niej bł. Michał Kozal, męczennik, a Sługa Boży, kard. Stefan Wyszyński – święcenia kapłańskie.
„Będziesz w przepięknej włocławskiej świątyni katedralnej przewodniczył uroczystej Eucharystii i w Naszym imieniu pozdrowisz Pasterza Włocławskiego, wszystkich Biskupów Polski zebranych tam na konferencji plenarnej, władze cywilne, kapłanów i wiernych. Swoim wystąpieniem będziesz też wszystkich zebranych zachęcał do płynącego z miłości naśladowania życia Chrystusa. Trzeba bowiem, aby wszyscy z ciągle nową mocą i nową gotowością dawali świadectwo szczególnego umiłowania Chrystusowego Kościoła i Ewangelii, a w życiu codziennym pałali gorliwością wiary.
My zaś, Czcigodny nasz Bracie, będziemy Ci towarzyszyli w spełnianiu tej misji modlitwą. Przekazujemy Ci z serca nasze apostolskie błogosławieństwo, znak naszej względem Ciebie życzliwości i zadatek darów nieba; (a Ty) przekażesz je we właściwy sposób wszystkim uczestnikom uroczystości” – napisał do swojego wysłannika papież Benedykt XVI. Ten list nosi osobisty podpis Ojca Świętego.
Kard. Zenon Grocholewski wypełniając powierzoną mu misję przewodniczył wspomnianym centralnym uroczystościom jubileuszowym i wygłosił homilię. Mówiąc o znaczeniu katedry, która jest „matką kościołów” w całej diecezji, kard. Grocholewski zaznaczył, że jest ona symbolem hierarchicznej więzi wszystkich wiernych z biskupem i poprzez niego z Ojcem Świętym.
Ostatnim bezpośrednim znakiem łączności z papieżem, związanym z jubileuszem, był przekazany przez Benedykta XVI w listopadzie 2011 r. kielich mszalny dla włocławskiej katedry. W towarzyszącym darowi liście z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej wyrażona została radość papieża z duchowych owoców zakończonego roku jubileuszowego. Papieski kielich mszalny ma upamiętniać wspomniany jubileusz i być znakiem jedności Kościoła włocławskiego z Następcą Świętego Piotra.
Opracował ks. A. Niemira
