Diecezja Włocławska: 90% uczniów uczestniczy w katechezie szkolnej
9 stycznia 2020 r.
W diecezji włocławskiej religii uczy łącznie 661 katechetów, a frekwencja na katechezie w skali całej diecezji wynosi średnio 90% we wszystkich rodzajach szkół. Nie oznacza to, że w niektórych miejscach nie zaznaczają się problemy związane z wypisywaniem się zwłaszcza młodzieży szkół średnich z lekcji religii. Wypisanie się z katechezy niesie z sobą konsekwencje związane z przygotowaniem i przyjęciem przez ucznia niektórych sakramentów.
W każdym roku szkolnym we wszystkich diecezjach, na prośbę Komisji Wychowania Konferencji Episkopatu Polski, przygotowywane są ankiety nt. nauczania lekcji religii w przedszkolach i szkołach w danej diecezji.
Obecnie w Polsce lekcje religii, podobnie jak etyka, wychowanie do życia w rodzinie oraz języki mniejszości narodowych czy etnicznych, należą do grupy przedmiotów fakultatywnych. Nauczanie tych przedmiotów staje się jednak obowiązkowe, jeśli taką wolę wyrażą rodzice ucznia lub sam uczeń, o ile jest pełnoletni. „Trzeba jasno powiedzieć: jest to przedmiot do wyboru z punktu widzenia szkoły. Z punktu widzenia Kościoła, dla katolików – jest on obowiązkowy w sumieniu i tak trzeba by było to powiedzieć" – wyjaśnił ks. prof. Piotr Tomasik z Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski.
Nauczanie religii odbywa się w wymiarze dwóch godzin lekcyjnych lub zajęć przedszkolnych tygodniowo, przy czym lekcja w szkole trwa 45 minut, a w przedszkolu zajęcia dla 3-4-latków – 15 minut, natomiast dla 5-6-latków – pół godziny. Zmniejszenie liczby godzin jest możliwe jedynie za pisemną zgodą biskupa diecezjalnego i w praktyce wynika jedynie z braków kadrowych wśród nauczycieli religii. Normy te znajdują swoją konkretną aplikację na terenie objętym katechizacją przez Diecezję Włocławską.
Według danych Wydziału Katechetycznego Kurii Diecezjalnej Włocławskiej, na podstawie sprawozdań katechetycznych przeprowadzonych we wszystkich parafiach diecezji włocławskiej, w roku szkolnym 2019/2020, religii w szkołach i przedszkolach diecezji, uczy łącznie 661 katechetów: 486 świeckich, 142 księży diecezjalnych, 34 siostry zakonne, 17 zakonników. W świetle danych zebranych w diecezji w bieżącym roku szkolnym, w lekcjach religii uczestniczy 97% uczniów szkół podstawowych, w liceach ogólnokształcących 84%, w technikach 84%, w szkołach branżowych 90%.
Jak zauważa dyrektor Wydziału Katechetycznego ks. dr Marcin Idzikowski, wysoki procent uczestniczących w katechizacji nie może być jednak powodem do łatwego zadowolenia, ale powinien mobilizować do dalszej pracy. „Nie brakuje bowiem uczniów wypisujących się ze szkolnych zajęć religii. Problem ten widoczny jest najbardziej w szkołach ponadpodstawowych i dotyczy szczególnie liceów ogólnokształcących” – dodaje ks. Idzikowski. Prezentuje to poniższe zestawienie deklarowanego uczestnictwa młodzieży szkół średnich w poszczególnych miastach powiatowych diecezji: Aleksandrów Kujawski 88%; Koło 92%; Konin 67%; Lipno 91%; Włocławek 74%; Sieradz 69%; Turek 90%; Zduńska Wola 66%.
„Najczęściej wymienianym powodem nie podejmowania udziału w zajęciach religii przez dzieci w przedszkolach i szkołach podstawowych są: innowierstwo, obojętność religijna lub deklarowany ateizm rodziców. Jeżeli chodzi o młodzież szkół ponadpodstawowych czynnikiem wpływającym na rezygnację z udziału w katechezie jest umieszczanie lekcji religii w tygodniowym planie zajęć na pierwszej lub ostatniej godzinie” – wyjaśnia dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii.
Jakie konsekwencje niesie z sobą wypisanie się z lekcji religii? Odpowiada na to pytanie Komunikat w sprawie przygotowania do sakramentów świętych Komisji Wychowania Katolickiego KEP z 28 sierpnia 2013 r.:
„1. W związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski przypomina, że przygotowanie do przyjęcia sakramentów świętych: Pierwszej Komunii św., sakramentu pokuty i pojednania oraz bierzmowania odbywa się podczas systematycznej katechezy parafialnej oraz w trakcie lekcji religii w szkole.
2. Wynika z tego jednoznacznie, że uczestnictwo w zajęciach z etyki nie spełnia w żadnym zakresie wymogu przygotowania do wyżej wymienionych sakramentów św. i nie może być respektowane przy podejmowaniu decyzji o wyrażeniu zgody, co do ich przyjęcia”.
Ważną i wartą dostrzeżenia rolę w edukacji na terenie diecezji pełnią szkoły katolickie. Postulat wychowania w wierze, jako swój priorytet, realizuje 9 szkół podstawowych i 4 licea. Placówki te są prowadzone przez następujące organy: Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich (SP i LO w Modzerowie, SP w Siniarzewie, SP w Warząchewce, SP w Wólce Czepowej); Towarzystwo Salezjańskie (SP w Koninie, SP i LO w Aleksandrowie Kujawskim); parafia św. Urszuli w Sieradzu (ZSK w Sieradzu), parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku (SP w Turku) oraz Kuria Biskupia we Włocławku (ZSK im. ks. Jana Długosza). We wrześniu 2019 roku naukę podjęło we wszystkich placówkach łącznie 2320 uczniów (w szkołach podstawowych 1405; w liceach 915).
Prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, gwarantowane przez Konstytucję RP w art. 48, jest praktyczną realizacją fundamentalnej wolności sumienia i religii przysługującą każdemu człowiekowi. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Art. 53 mówi m.in., że wolność religii obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru. Nauczanie religii regulują także inne dokumenty: ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r., rozporządzenie ministra edukacji narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania lekcji religii w publicznych przedszkolach i szkołach z 14 kwietnia 1992 r. wraz z nowelizacjami oraz porozumienie między ministrem edukacji narodowej i Konferencją Episkopatu Polski, w sprawie kwalifikacji nauczycieli religii z 3 kwietnia 2019 r.
