Parafie

Parafia pw. Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika

Msze Św.

Msze Św. w niedziele:
godz. 7:00, godz. 9:00, godz. 11:00, godz. 17:00 (Brześć Kujawski)

Msze Św. w dni robocze:
godz. 7:00, godz. 18:00 (Brześć Kujawski)

Msze Św. w święta zniesione:
godz. 7:00, godz. 18:00 (Brześć Kujawski)

Księża

• ks. Maciej Jasiński - Proboszcz
• ks. Krzysztof Maciaszek - Wikariusz

Kościoły

• kościół pw. Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika - Brześć Kujawski
• kościół pw. Świętego Michała - Brześć Kujawski
• kaplica pw. Miłosierdzia Bożego - Brześć Kujawski

Historia parafii

Brześć to jedna z najstarszych osad na Kujawach. Prace archeologiczne pozwoliły stwierdzić istnienie tu osadnictwa przed czasami historycznymi, w okresie neolitu i z okresu kultury lendzielskiej. Gród brzeski istniał już w XI–XII w. Pierwsza pisana wzmianka o Brześciu Kujawskim pochodzi z 1228 r. (ugoda między księciem Konradem a Krzyżakami). Od 1236 r. Brześć był siedzibą książąt brzesko-kujawskich. Miastem na prawie magdeburskim stał się przed rokiem 1250, natomiast od 1255 r. miastem królewskim – stolicą dzielnicy brzesko-kujawskiej. Tu urodził się w 1260 r. książę brzesko-kujawski Władysław Łokietek, późniejszy król Polski. Od 1312 r. Brześć jako stolica województwa posiadał urząd starosty grodowego lub zamkowego. W 1496 r. został wyznaczony na miejsce odbywania sejmików. W latach 1793–1842 był siedzibą władz powiatowych. Miasto było wielokrotnie niszczone: w 1332 r. przez Krzyżaków, w latach 1657 i 1699 przez Szwedów, w 1707 r. przez Kozaków, w 1816 r. w wyniku pożaru. Patronami miasta, figurującymi od wieków w jego herbie, są: św. Stanisław Biskup i św. Piotr Apostoł. Parafia w Brześciu Kuj. powstała prawdopodobnie jeszcze w czasach kruszwickich (XI–XII w.). Była ona najpierw patronatu królewskiego; w 1578 r. została powierzona kapitule włocławskiej, która sprawowała tu duszpasterstwo przez swojego delegata. Pierwszym kościołem parafialnym w Brześciu była położona „poza murami miasta” świątynia pw. św. Piotra, zapewne fundacji królewskiej. Przetrwała ona do końca XVI w. (uległa zniszczeniu w 1583 r.). Wcześniej duszpasterstwo parafialne zostało przeniesione do obecnego kościoła pw. św. Stanisława. W 1294 r. osiedlili się w Brześciu Krzyżacy z Gwiazdą, zakon szpitalny, którzy wybudowali tu szpital i kościół pw. Ducha Świętego. Świątynia ta spłonęła w 1560 r., ale odbudowano ją w 1598 r. Kolejnej odbudowy dokonał archidiakon Tomasz Niemierza w poł. XVII w. Kiedy i ta budowla zniszczała, odbudowano ją w 1819 r. z materiału odzyskanego ze zniesionego kościoła św. Stanisława we Włocławku. W 1866 r. świątynia ta przestała istnieć. Obecny kościół parafialny ufundował książę kujawski Kazimierz, syn Konrada Mazowieckiego, ok. 1235 lub 1240 r. Być może już wtedy upatrywano w nim przyszłą świątynię parafialną, dlatego nadano mu wezwanie świętych Piotra i Pawła, a po 1253 r. dodano jeszcze św. Stanisława Biskupa. Była to świątynia z cegły, w stylu gotyckim. Uległa ona dwukrotnemu zniszczeniu. Pierwszy raz spaliła się w 1556 r. Gdy została doprowadzona do stanu użytku, została spalona przez Szwedów w 1657 r. Odbudowano ją ok. 1710 r. staraniem Tomasza Niemierzy, archidiakona włocławskiego. Jednak na początku XIX w. kościół ten był już tak zrujnowany, że w 1806 r. z powodu niebezpieczeństwa zawalenia się sufitu został zamknięty. Nabożeństwa odprawiano w specjalnie wystawionym w 1811 r. drewnianym kościółku lub w kościele podominikańskim. Będący w ruinie kościół został wyremontowany w latach 1819–1830, staraniem ks. Benedykta Cynki, i oddany do użytku. Na początku XX w. przywrócono mu pierwotny wygląd gotycki staraniem proboszcza Stefana Kulińskiego, a pod kierunkiem architekta Tomasza Pajzderskiego. Do najstarszych elementów architektonicznych kościoła należą: fragmenty murów gotyckich zachowane w dolnych partiach budowli, portal gotycki zwieńczony ostrym łukiem, zdobiony cegłą majolikową glazurowaną oraz okrągła baszta gotycka. Wysokie trzynawowe wnętrze zwieńczone jest sklepieniem gwiaździstym wspartym na sześciu filarach. Witraże zostały wykonane przez warszawską firmę Franciszka Białkowskiego w latach 1909–1911, według projektu artysty malarza Konrada Krzyżanowskiego. W latach 1925–1927 świątynia została przyozdobiona polichromią, wykonaną przez prof. Juliusza Makarewicza z Krakowa. Organy (18-głosowe) wykonane w roku 1910 przez warszawską firmę Adolfa Homana. W roku 2010 poddane generalnemu remontowi. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźbiony tryptyk ze scenami z życia św. Stanisława Biskupa z pocz. XX w., w południowej bocznej kaplicy gotycka rzeźba Pokłonu Trzech Króli, pochodząca z pocz. XVI w., autorstwa ucznia Wita Stwosza. W skarbcu m.in. relikwiarz i monstrancja z XVII w. (aktualnie wypożyczona do muzeum diecezjalnego). Puszka z XV w. zaginęła na początku lat dziewięćdziesiątych. Ostatnimi laty ks. Aleksander Maciejewski (1981–1999) zatroszczył się o pokrycie dachu kościoła blachą miedzianą, odnowienie polichromii. Ks. Ireneusz Juszczyński postarał się o założenie w kościele nowego nagłośnienia, instalacji alarmowej, ogrzewania świątyni, renowacji 9 witraży, odnowienie polichromii kaplicy chrzcielnej i kaplicy pokłonu Trzech Króli, odnowienia elewacji i sterczyn (częściowo). Przed kościołem parafialnym odtworzona powojenna prowizoryczna dzwonnica z trzema dzwonami. Podominikański kościół św. Michała. Książę Kazimierz w 1264 r. ufundował dla dominikanów (przebywali oni tu, z przerwami, do kasaty w 1864 r.) klasztor pw. św. Michała. Został on wzniesiony w stylu gotyckim, ale po zniszczeniach dokonanych przez Szwedów i dokonanych odbudowach w XVII i XVIII w. przybrał wygląd barokowy. Ostatnia przebudowa (został on wtedy zmniejszony) nastąpiła po pożarze w 1922 r. Częściowo restaurowany w 1972 r. W ołtarzu głównym obraz Matki Bożej Różańcowej z XVII w., plakieta nagrobna Rafała z Leszna z 1501 r. (aktualnie wypożyczona do muzeum diecezjalnego we Włocławku). Na początku XIX w. kościół ten służył jako świątynia parafialna (zob. wyżej). Kaplica Miłosierdzia Bożego przy cmentarzu grzebalnym (do sprawowania liturgii pogrzebowej) wybudowana w 2010 r. Krzyże przydrożne: Brześć Kuj. – 2, Falborek – 2, Falborz – 4, Guźlin – 3, Jądrowice – 2, Kuczyna – 1, Pikutkowo – 1, Rzadka Wola – 1, Stary Brześć – 1; figura Chrystusa Króla – Brześć Kuj., kapliczka Serca Pana Jezusa – Brześć Kuj.-Rumaki; kapliczki i figury maryjne: Brześć Kuj. – 3, Falborek – 1, Falborz – 3, Guźlin – 3, Jądrowice – 2, Kuczyna – 1, Rzadka Wola – 3, Kuczyna – 2, Nowa Kąkowa Wola – 1, Pikutkowo – 1, Rzadka Wola – 3, Stary Brześć – 2.