Parafie

Parafia pw. Świętego Mikołaja Biskupa

Msze Św.

Msze Św. w niedziele:
godz. 8:00, godz. 10:00, godz. 12:00, godz. 15:00 (Brudzew)

Msze Św. w dni robocze:
godz. 18:00, godz. 7:00 (Brudzew)

Msze Św. w święta zniesione:
godz. 7:00, godz. 18:00 (Brudzew)

Księża

• ks. Zbigniew Wróbel - Proboszcz

Kościoły

• kościół pw. Świętego Mikołaja Biskupa - Brudzew
• kościół pw. Ducha Świętego i Świętego Jakuba Apostoła - Brudzew

Historia parafii

Brudzew (Brudzewo) wspominają dokumenty z lat 1252, 1288, 1299. Na początku XV w. miejscowość stała się własnością rodu Jarandów herbu Pomian, odgrywającego doniosłą rolę w życiu politycznym ówczesnej Polski. Prawa miejskie otrzymał Brudzew przed 1458 r. i posiadał je do roku 1870. Za panowania króla Kazimierza Jagiellończyka jednym z profesorów Akademii Krakowskiej był Wojciech z Brudzewa, astronom i matematyk, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli myśli humanistycznej w Polsce. Jego uczniami były tak znakomite później postacie jak: Marcin z Olkusza, Jakub z Kobylina, Bernard Wapowski, Mateusz z Szamotuł, Konrad Celtes i najprawdopodobniej Mikołaj Kopernik. W roku 1988 Brudzewianie upamiętnili swojego rodaka pomnikiem, a 21 grudnia 1998 r. jego imię nadano miejscowej szkole podstawowej. Początków parafii w Brudzewie nie można niestety jednoznacznie określić. Wiadomo jedynie, że w połowie XIV w. wzniesiono tutaj kościół parafialny pw. św. Mikołaja i Małgorzaty Dziewicy. Jego konsekracji dokonał 18 listopada 1363 r. arcybiskup gnieźnieński, Jarosław Bogoria Skotnicki. W 1455 r. ówcześni właściciele Brudzewa, bracia: Jan, Mikołaj i Stanisław Jarandowie odnowili erekcję kościoła parafialnego i powiększyli jego uposażenie. Zapewne z tym faktem wiązać należy budowę nowego murowanego kościoła, który pomimo późniejszych zmian architektonicznych zachował do dziś cechy XV – wiecznej świątyni gotyckiej. W 1466 r. wydany został przywilej erekcyjny dla kolegium mansjonarzy, zezwalający na utrzymanie pięciu mansjonarzy – czyli wikariuszy – kustosza i proboszcza noszącego tytuł prepozyta. Fundacja ta upadła jednak w XVII w. na skutek braku funduszy. Nawiedzające miasto plagi pożarów nie omijały parafialnej świątyni. W 1704 r. oprócz kościoła spaliły się budynki przykościelne i schola. Uszkodzoną świątynię odbudowano w 1712 r. staraniem właściciela Brudzewa – Józefa Radolińskiego. Dziewięć lat później znów została strawiona przez ogień. Spłonęło wówczas znajdujące się w niej archiwum oraz liczne zabytki, które dziś miałyby doniosłą wartość dla historyków. Staraniem proboszcza, księdza Lisickiego – kustosza uniejowskiego, przy wydatnej pomocy mieszczan kościół został odbudowany. Jego konsekracji dokonał 13 lipca 1730 r. biskup Franciszek Kraszkowski, sufragan gnieźnieński. Charakterystyczne dla brudzewskiej świątyni jest zestawienie gotyckiej formy bryły z barokowym zwieńczeniem. Obecnie kościół to świątynia jednonawowa z prezbiterium równej szerokości z nawą. Przy prezbiterium, od strony północnej zakrystia ze skarbczykiem i małą, nowszą kruchtą. Przy nawie, od strony południowej – kaplica Matki Boskiej Brudzewskiej, dobudowana po pożarze kościoła na początku XVIII w. Zakrystia sklepiona krzyżowo, a skarbczyk kolebkowo. Odrzwia z kruchty do kościoła i zakrystii rozglifione i ostrołukowe. W ścianie szczytowej prezbiterium i w ścianie północnej płytkie wnęki ostrołukowe. Okna świątyni przemurowane w stylu barokowym. Naprzeciw prezbiterium chór muzyczny trzyarkadowy, wsparty na dwóch filarach. Na fasadzie zachodniej widać ślady zamierzonej budowy wieży (szerokie zaczepy muru). Dach świątyni dwuspadowy, kryty dachówką. Na nim mała wieżyczka z sygnaturką. Nad zakrystią dach pulpitowy, a nad kaplicą dwuspadowy. Do najstarszych zabytków z okresu XIV–XVIII stulecia, znajdujących się w kościele należy zaliczyć gotycką kropielnicę z przełomu XV i XVI w., wykutą w kamieniu, w kształcie kielicha, przepasanego podwójnym wałkiem oraz płytę zamykającą niegdyś wejście do krypt kościelnych, pochodzącą z połowy XV w. i przedstawiającą sąd króla Salomona. Styl barokowy reprezentują natomiast pochodzące z końca XVII w.: monstrancja i kielich mszalny, ofiarowane przez Wojciecha i Andrzeja Radolińskich oraz ołtarz główny, kamienny z pierwszej połowy XVIII stulecia. W ołtarzu głównym znajdują się obrazy: Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz patrona kościoła – św. Mikołaja. Przy obrazie Serca Jezusowego wznoszą się kolumny, a gzyms ołtarza zdobią postacie adorujących aniołów. Ołtarz boczny św. Małgorzaty pochodzący z drugiej połowy XVIII w., również kamienny posiada już cechy stylu rokoko. Umieszczono w nim dwa obrazy : św. Małgorzaty i św. Jana Nepomucena, pochodzące z początku XIX stulecia. Ciekawym zabytkiem jest rokokowa, drewniana chrzcielnica, także pochodząca z drugiej połowy XVIII w. o kształcie wazy z wygiętymi esowato uszami. Zapisanego w rejestrze zabytków pacyfikału z 1689 r. niestety brak. W kaplicy Matki Boskiej Brudzewskiej znajduje się ołtarz pochodzący z 1910 r., w którym umieszczono obraz jej Patronki. W latach II wojny światowej kościół parafialny został zamknięty przez Niemców w 1940 r. i zamieniony na magazyn. Zrabowano wówczas argentalia i paramenty liturgiczne. Rozebrano także przykościelną dzwonnicę. Okupant zniszczył 15 krzyży i 6 kapliczek przydrożnych. W latach 2003–2009 wykonano kanalizację i odwodniono kościół. Przeprowadzono remont i konserwacje fragmentów elewacji kościoła, ocieplono strych, wymieniono dach nad kaplicą Matki Bożej. Odrestaurowane zostały: polichromia, trzy ołtarze, dwie chrzcielnice, obrazy, stacje drogi krzyżowej, ambona, balustrady, drzwi i żyrandole. Wyremontowano także organy. Kościół pw. Ducha Świętego. U schyłku XV w. Brudzew posiadał dwa kościoły. W 1480 r. została erygowana tutaj prepozytura szpitalna Ducha Świętego i Świętego Krzyża wraz z kościołem pw. św. Jakuba i św. Marii Magdaleny. Na miejscu tej drewnianej świątyni (być może zniszczonej przez pożar) z fundacji Wojciecha Radolińskiego, w 1680 r. stanął nowy murowany, obecnie bezwieżowy kościół w stylu barokowym pw. Ducha Świętego i św. Jakuba Apostoła. W 1868 r. po zawaleniu się fasady, świątynia została skrócona od strony zachodniej. Obecnie pełni funkcję kaplicy przedpogrzebowej. W nawie i prezbiterium znajdują się stropy. Ołtarz główny, wczesnobarokowy z rzeźbami Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz Ducha Świętego z poł. XVII w. Drewniana ambona z tego samego okresu z namalowanymi na ściankach postaciami czterech Ewangelistów. W latach 2003–2009 przeprowadzono szereg prac remontowanych: wymieniono tynki zewnętrzne, rynny, rury spustowe i opierzenia; naprawiono więźbę dachową i wymieniono ceramiczne pokrycie dachu; wzmocnione zostały fundamenty kościoła; wykonano też instalacje: wodną, deszczową i kanalizacyjną. W 1845 r. wystawiono kaplicę w miejscowości Wincentów, należącej do dóbr Wola Rozostowa. Inicjatorem jej budowy był ówczesny właściciel tych dóbr, Wincenty Przechadzki. Status kościoła parafialnego uzyskała ona 7 lutego 1920 r., kiedy to biskup włocławski, Stanisław Zdzitowiecki erygował nową parafię – Galew.